• dr Małgorzata Zięba
  • 23 kwietnia 2013

Przyczyny niepłodności: Zaburzenia cyklu menstruacyjnego. Podwzgórzowy brak miesiączkowania i niewydolność układu podwzgórzowo – przysadkowego

czynnik żeński niepłodności, niepłodność, niepłodność kobiet, niewydolność układu podwzgórzowo - przysadkowego, podwzgórzowy brak miesiączkowania, przyczyny niepłodności, zięba clinic

Podwzgórzowy brak miesiączkowania

Zakłócenia hormonalnej kontroli przebiegu cyklu menstruacyjnego są częstą przyczyną niepłodności u kobiet. Mogą mieć one różne podłoże. Źródłem zmian w przebiegu miesiączkowania mogą być zaburzenie funkcji podwzgórza oraz niewydolność układu podwzgórzowo – przysadkowego, którym poświęcamy dzisiejszy artykuł.

Podwzgórze odpowiada między innymi za wydzielanie gonadoliberyny (GnRH) – hormonu, który pobudza przysadkę mózgową do wydzielania gonadotropin (FSH i LH) odpowiedzialnych za wystąpienie owulacji i wraz z tym gruczołem tworzy układ podwzgórzowo – przysadkowy. Dlatego to właśnie zaburzenie funkcji podwzgórza oraz zakłócenie osi podwzgórze – przysadka są najczęstszą przyczyną braku miesiączki przebiegającego z niskim stężeniem gonadotropin. Rozpoznaje się je po wykluczeniu uszkodzenia struktur mózgu i zazwyczaj dotyczą wtórnego braku miesiączki.

Do przyczyn zmian w funkcjonowaniu wyżej wymienionych gruczołów zalicza się niżej opisane schorzenia:

Hipogonadyzm hipogonadotropowy

Hipogonadyzm hipogonagotropowy oznacza brak owulacji ze względu na niedostateczną ilość hormonów odpowiedzialnych za jej wystąpienie – FSH i LH.

Może być wywołany przez niewydolność podwzgórza lub przysadki mózgowej i mieć charakter pierwotny lub wtórny. W pierwotnej postaci występuje rzadko i ma najprawdopodobniej podłoże genetyczne. Związany jest z mutacją receptora GnRH, wadami rozwojowymi przysadki i wybiórczymi deficytami hormonów gonadotropowych.
Wtórny hipogonadyzm hipogonadotropowy występuje znacznie częściej. Jest on skutkiem niedożywienia, nadmiernej aktywności fizycznej, zaburzeń odżywania takich jak anoreksja i bulimia, a także nadwagi i otyłości. Organizm kobiet zbyt intensywnie ćwiczących, a także o zbyt niskiej lub zbyt wysokiej masie ciała produkuje bowiem mniej GnRH uwalniającego FSH i LH.

Hiperprolaktynemia

Na temat nadmiernego wydzielanie prolaktyny pisaliśmy już na blogu. Artykuł na ten temat znajdziecie pod tym linkiem.

Choroby przewlekłe

Brak owulacji jako skutek obniżenia stężenia hormonów płciowych we krwi może wywołać każda choroba przewlekła. Są jednak takie schorzenia, które wpływają na inne hormony, na przykład powodują podwyższenie lub zmniejszenie poziomu hormonów nadnerczowych.
Ich wyleczenie zazwyczaj wystarcza, by przywrócić prawidłowy cykl menstruacyjny.

Stres

Do zmian w funkcjonowaniu osi podwzgórze – przysadka może doprowadzić zarówno stres fizyczny, jak i psychiczny. Stres fizyczny związany z nadmiernym wysiłkiem lub chorobą przewlekłą może powodować utratę masy ciała lub niedożywienie prowadzące do zmniejszenia stężeń hormonów niezbędnych do wystąpienia owulacji. Owulację hamuje również stres psychiczny, emocjonalny. Nieregularne miesiączki bardzo często występują w okresach wzmożonego napięcia psychicznego u wielu kobiet.

Zespół Kallmana

Zespół Kallmana to hipogonadyzm hipogonadotropowy wywołany niedorozwojem opuszki węchowej i brakiem wędrowania neuronów GnRH do ośrodkowego układu nerwowego. Powoduje zaburzenie wydzielania hormonu ganodotropowego i najprawdopodobniej ma podłoże genetyczne. Współwystępuje z upośledzeniem węchu lub nawet z jego brakiem. Występuje on jednak częściej u mężczyzn niż u kobiet i wiąże się z obniżeniem poziomu gonadoliberyny i testosteronu we krwi.

Do zaburzeń pracy podwzgórza i przysadki mózgowej doprowadzić mogą także naświetlenia i zabiegi operacyjne mózgu. Zdarza się również że mają one podłoże idiopatyczne – wówczas bezpośredniej przyczyny ich wystąpienia nie da się znaleźć.

Badania diagnozujące niewydolność przysadki i układu podwzgórzowo – przysadkowego obejmują oznaczenie poziomu hormonów we krwi oraz obrazowanie mózgu (rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa).

Leczenie zależne jest od przyczyn wystąpienia zaburzeń i oczekiwań pacjentki. Przykładowo w przypadku hipogonadyzmu hipogonadotropowego spowodowanego niewłaściwą masą ciała i nadmiernym wysiłkiem fizycznym wystarczy wprowadzenie odpowiednich zmian w diecie oraz wywołanie owulacji. Jeżeli źródłem problemów jest stres psychiczny stosuje się terapię psychologiczną, metody relaksacyjne oraz stymulację owulacji. W większości przypadków okres braku miesiączki mija jednak samoistnie, a owulacja powraca spontanicznie.
Prawidłowe funkcjonowanie gruczołów produkujących hormony niezbędne do wystąpienia owulacji to podstawa zdrowia układu rozrodczego. Każde jego zaburzenie prowadzi do zmian w przebiegu cyklu menstruacyjnego oraz niepłodności. Na szczęście w przypadku podwzgórzowego braku miesiączkowania i zaburzeń pracy osi podwzgórze – przysadka problem zazwyczaj udaje się efektywnie i skutecznie wyleczyć. Można go także w niektórych przypadkach uniknąć dbając o odpowiednią kondycję swojego ciała.

Oceń post

Ostatnie wpisy

Wyślij e-mail lub zadzwoń


Skontaktuj się z nami


Masz pytania? Zadzwoń
+48 32 202 36 35

Napisz wiadomość
info@ziebaclinic.pl